SPEL 16

Nou, dat hele verhaal van vorige keer over het blanco blokje dat als U gebruikt zou kunnen worden om de Q kwijt te kunnen is in rook opgegaan met EXACT op HH11. Een redelijke troost is dat de score van 50 punten aan de hoge kant genoemd kan worden. Zo ‘heb elk nadeel z’n voordeel’ (of andersom), om Johan Cruijff te citeren.

Ronde 17 leverde verder een schat aan vreemde woorden op: EXINE (HH11, 35); QUE (HB6, 34); CENTO (VI3, ook 34); JET en JEN (HM13, resp. 30 en 28); CENTJE (HJ10, ook 28); JE (HO1, 27); TICJE (HB4, 25); 24 punten werden verdiend met STEN (VL13), QATJE (HB4), DERBYTJE (HL8) en CEL (VI3); en verder CUNET (HJ10, 23); CENTRA (VJ14, 22) en ten slotte nog een CENTJE (HB3, 20).

Dat DERBYTJE intrigeerde me wel wat. We kennen het als ‘een sportwedstrijd tussen ploegen uit dezelfde plaats of streek’. Dat kan natuurlijk heel ruim genomen worden, maar het verkleinwoord begreep ik dan niet. Zo’n wedstrijd is een derby of is het niet. Groot of klein speelt geen rol. En dus schreef ik dit merkwaardige taalfenomeen toe aan het bestaan van de officiële regels die met de praktijk niks te maken hebben. Immers: de regels schrijven voor dat een zelfstandig naamwoord een verkleinwoord kent. Dus: een derby en een derbytje. Helder. Maar in de praktijk van het leven kan niemand met goed fatsoen zo’n wedstrijd een derbytje noemen. 

Het woordenboek bood een oplossing van mijn worsteling. Want een derby is ook een soort hoed (tja, Engelse traditie) en ook nog eens een kaasje uit Derby (nog nooit gegeten, trouwens), en ja, daar kunnen grote en kleine exemplaren van te vinden zijn. Probleem opgelost.

Intussen blijft de noordwesthoek van het bord nog tamelijk leeg. Daar lijken me met AEEJLNQ wel wat mogelijkheden te liggen, in ieder geval is daar ruimte voor mooie vondsten. Veel succes daarmee.